گل‌های محبوب در عطرسازی| سفری به دنیای رایحه‌های طبیعی

سفر به دنیای رایحه‌ها، سفری است به قلب طبیعت؛ جایی که هر گل و گیاه، داستانی عطرافشان برای گفتن دارد! از گذشته‌های دور، گل‌ها و گیاهان به عنوان عناصر اصلی در ساخت عطرها شناخته شده‌اند؛ زیرا تنوعی بی‌پایان از بوها، احساسات و خاطره‌ها را در خود جای داده‌اند.

با این حال، همه آن‌ها به یک اندازه برای عطرسازی مناسب نیستند. به همین دلیل در این مسیر سخت و جذاب، شناخت گل‌های محبوب در عطرسازی اهمیت ویژه‌ای دارد. در ادامه، نگاهی می‌اندازیم به گل‌ها و گیاهانی که بیشترین حضور را در دنیای عطر دارند و همچنان الهام‌بخش ترکیب‌گران حرفه‌ای هستند.

تاریخچه استفاده از گل‌ها در عطرسازی از باستان تا امروز 

تاریخچه استفاده از گل‌ها در عطرسازی، به هزاران سال پیش و تمدن‌های باستانی بازمی‌گردد؛ زمانی که رایحه‌های طبیعی بخشی جدایی‌ناپذیر از آیین‌های مذهبی و زندگی روزمره بودند. در مصر باستان، گل‌هایی همچون نیلوفر آبی در روغن‌های معطر برای مومیایی‌سازی و مراسم سلطنتی به‌ کار می‌رفتند! همچنین در بین‌النهرین و سپس یونان و روم باستان، عطرها جایگاهی لوکس یافتند و گل‌ها به نماد زیبایی و تجمل تبدیل شدند.

 با ورود روش تقطیر توسط ابن ‌سینا، استخراج اسانس گل‌ها تحولی چشمگیر یافت و زمینه‌ساز توسعه هنر عطرسازی در جهان اسلام شد. این دستاوردها به مرور به اروپا راه پیدا کرد و در دوران رنسانس، صنعت عطرسازی شکوفا شد. امروزه رد پای گل‌های محبوب در عطرسازی بیشتر شده است، به خصوص برای برندهای مطرح جهانی.

گل‌های کلیدی در صنعت عطرسازی جهانی و ایران

استفاده از گلهای ایرانی در عطرسازی بیشتر از قبل شده است. در واقع گل‌های خوشبو و محبوب دنیا در عطرسازی کاربرد زیادی دارند و بخش عمده‌ای از آن را به خود اختصاص می‌دهند. بنابراین شناخت گل‌های کلیدی در صنعت عطرسازی جهانی و ایران، برای کسانی که شیفته این صنعت هستند، ضروری است:

گل رز ملکه گل‌ها، انواع مورد استفاده

انواع گل رز یکی از ارزشمندترین و پرکاربردترین عناصر در دنیای عطرسازی است که با رایحه‌ای غنی، رمانتیک و چندلایه شناخته می‌شود. عطر آن ترکیبی از لطافت گلبرگ‌های تازه، شیرینی عسل ‌مانند و گاهی تن‌های ادویه‌ای‌ است که به خلق حس‌هایی عمیق و ماندگار کمک می‌کند. در میان گل‌های محبوب در عطرسازی، رز جایگاه ویژه‌ای دارد؛ چراکه هم در قالب اسانس و هم به ‌صورت مطلق، بعدی گرم، شیک و لوکس به ترکیبات عطری می‌بخشد.

محمدی

گل محمدی در عطرسازی از گونه‌های مهم رز داماسک است که رایحه‌ای لطیف، گرم و شیرین دارد با تن‌هایی ملایم از میوه و عسل. این گل در صنعت عطرسازی برای ایجاد حس آرامش، ظرافت و عمق در نت‌های میانی استفاده می‌شود. 

سنتيفوليا 

گل سنتفولیا بیشتر در فرانسه پیدا می‌شود؛ زیرا رایحه‌ای بسیار لطیف، شیرین و عسل‌ مانند با رگه‌هایی از ادویه و سبزه دارد. این گل به دلیل لطافت خاص و رایحه عمیق، یکی از گل‌های محبوب در عطرسازی به‌شمار می‌رود.

گل یاس رایحه دلنشین و گران‌بها 

عطر گل یاس با رایحه‌ای اغواگر، شیرین و کمی میوه‌ای، یکی از عناصر کلیدی در خلق شاهکارهای بویایی به‌شمار می‌رود. این گل که به «سلطان گل‌ها» معروف است، با تطبیق‌پذیری بالا می‌تواند در نت‌های ابتدایی، میانی یا پایه به‌کار رود و به هر ترکیب عطری، عمق و لطافتی عاشقانه ببخشد. عطر گل یاس، از گونه‌های یاس عربی و گراندیفلوروم در طراحی رایحه‌های رمانتیک، لوکس و ماندگار نقش اساسی دارد.

گل زنبق 

گل زنبق با رایحه‌ای پودری، ظریف و گاهی شیرین، از عناصر لوکس و ارزشمند در دنیای عطرسازی به‌شمار می‌رود. عطر گل زنبق، از گونه‌هایی مانند Iris germanica و Iris pallida است که با لطافت خاص خود در نت‌های میانی و پایه به‌کار می‌رود. این گل به ‌دلیل رایحه منحصربه‌فرد و بافت پودری‌، دلیل خلق عطرهای کلاسیک و مجلل شده است! شما میتوانید برای مطالعه راهنمای کاشت و نگهداری گل زنبق سری به وبلاگ وهو بزنید.

 گل مریم رایحه قوی و شیرین با نت میانی

گل مریم در عطر یکی از رایحه‌های نمادین و محبوب است که با بوی لطیف، شیرین و طراوت بهاری‌اش شناخته می‌شود. این گل با آکوردهای سبز، گاهی تند و حتی لیمویی در ترکیبات گلی و کلاسیک کاربرد دارد؛ چراکه حس پاکی، نشاط و لطافت طبیعت را به عطرها می‌افزاید. استفاده از گل مریم در خلق عطرهایی مانند Diorissimo یا Idylle نمونه‌ای از نقش تأثیرگذار آن در ساخت شاهکارهای بویایی است.

 اسطوخودوس؛ بوی شیرین و آرامش‌بخش 

اسطوخودوس یکی از گل‌های مهم در صنعت عطرسازی است که با رایحه‌ای آرام‌بخش، تمیز، گیاهی و اندکی تلخ شناخته می‌شود. این رایحه خاص اغلب در نت‌های بالایی یا میانی به کار می‌رود تا حس آرامش، تعادل و طراوت را به ترکیب عطری اضافه کند. اسطوخودوس با تطبیق‌پذیری بالا در خلق شاهکارهای بویایی چه در عطرهای مردانه و چه زنانه، نقشی مهم دارد. البته لازم به ذکر است که اسطوخودوس جزو گل‌های حساسیت‌زا است.

گل بنفشه با رایحه‌های متنوع

رایحه بنفشه در عطرسازی به‌ خاطر لطافت پودری و شیرینش بسیار مورد توجه است و اغلب به عنوان نمادی از احساسات عاشقانه و نوستالژیک به کار می‌رود. بنفشه به‌عنوان یکی از گل‌های محبوب در عطرسازی، نقش مهمی در آکوردهای گلدار و پودری دارد و به خلق شاهکارهای بویایی با عمق و ظرافت خاص کمک می‌کند.

گل یلانگ رایحه گرم و شیرین و شرقی 

یلانگ یلانگ یکی از گل‌های مهم در عطرسازی است که رایحه‌ای گرم، شیرین و شرقی دارد و به‌ دلیل بوی اغواگر و پرطراوتش شناخته می‌شود. این گل با نت‌های غنی و پیچیده‌ای که ترکیبی از عطر گلی، میوه‌ای و کمی خوراکی است، حس انرژی و شور زندگی را به عطرها می‌بخشد. 

پلومریا فرانگی‌پانی رایحه قوی و گرمسیری 

فرانگی‌پانی یا پلومریا، با رایحه‌ای غنی، شیرین، یکی از خوشبوترین گل‌های معطر و محبوب در عطرسازی است که اغلب به عنوان نت بالا به عطرها انرژی و طراوت می‌بخشد. تنوع رایحه‌های آن، از نت‌های گاردنیا مانند تا بوهای میوه‌ای و حتی کمی تند، امکان خلق ترکیبات عطری خاص و متفاوت را فراهم می‌کند. این گل با حضور در عطرهای شاهکار و معروف جهان، محبوب‌تر از قبل شده است!

گل باریجه بومی ایران، رایحه مشک‌ مانند و تند

گل باریجه ایرانی یا زنبق پرسیکا، یکی از گل‌های بومی و با ارزش ایران است که به خاطر عطر لطیف و دلنشینش در خلق ترکیبات عطری منحصر به فرد نقش مهمی ایفا می‌کند. این گل با رایحه‌ای ملایم، گلی و کمی پودری، جزو گل‌های محبوب در عطرسازی است. همچنین حضور گل باریجه در ترکیبات عطری، به خصوص در عطرهای سنتی و مدرن ایرانی، باعث ایجاد عمق و جذابیت خاصی در شاهکارهای بویایی می‌شود.

روش‌های استخراج عطر از گل‌ها

روش‌های متنوعی برای استخراج عطر از گل‌ وجود دارد که هرکدام با توجه به نوع گل و ترکیبات معطر آن انتخاب می‌شوند. از جمله مهم‌ترین این روش‌ها، تقطیر با بخار آب است که با عبور بخار از گل‌ها، اسانس خالص را جدا می‌کند! این روش برای گل‌های مقاوم مناسب است. 

استخراج با حلال، با استفاده از مواد شیمیایی مانند اتانول، عطر گل‌های ظریف مانند یاس را با حفظ لطافتشان استخراج می‌کند. روش سنتی انفلوراژ نیز با جذب روغن‌های گل روی چربی، عطری طبیعی و خالص به دست می‌دهد که در گل‌های بسیار حساس کاربرد دارد. سه مرحله اصلی در استخراج عطر گل‌ها عبارتند از: 

• روش اول تقطیر با بخار که شامل جداسازی اسانس با عبور بخار آب از گل‌ها می‌شود.
• روش دوم انفلوراژ با جذب روغن‌های معطر روی چربی و سپس استخراج با الکل است.
• روش سوم استخراج با حلال است که برای استخراج ترکیبات عطری حساس انجام می‌شود.

نقش گلاب و روغن گل محمدی ایران در عطرسازی سنتی و مدرن

روغن گل محمدی ایران به دلیل خلوص و عطر غلیظ و پیچیده، جایگاهی خاصی در صنعت عطرسازی سنتی و مدرن دارد؛ این روغن سرشار از نت‌های گل‌دار، شیرین و کمی فلفلی است که به عطرها عمق و طراوت می‌بخشد. 

از سوی دیگر، گلاب در عطرسازی سنتی ایران به‌ عنوان یک محصول معطر و خالص، هم در تولید عطرهای دست‌ساز و هم در محصولات مراقبت‌ پوستی کاربرد دارد. همچنین با رایحه ملایم و تازه‌اش، حس تازگی و آرامش را منتقل می‌کند. امروزه از گلاب در عطرسازی مدرن استفاده می‌شود. ترکیب روغن گل محمدی و گلاب، به خصوص در فرهنگ عطرسازی ایرانی، نمادی از اصالت و کیفیت است که به عطرها حالتی منحصر به فرد و پرجاذبه می‌دهد!

عطرهای معروف با رایحه گل‌های شاخص؛ معرفی چند نمونه جهانی و ایرانی

رایحه گل‌‌های خوشبو، یکی از پایه‌های اصلی در خلق عطرهای ماندگار و محبوب است؛ از گل رز گرفته تا یلانگ و بنفشه. در عطرسازی ایران نیز گل‌هایی مانند گل محمدی و یاس نقش برجسته‌ای در تولید عطرهای سنتی و مدرن دارند. از این رو در ادامه به معرفی گل‌های محبوب که در عطرهای معروف استفاده شدند، می‌پردازیم:

نام عطر	گل شاخص	برند	کشور تولیدکننده
Chanel No. 5	رز و یاس	Chanel	فرانسه
Rose of No Man’s Land	گل رز ترکی	Byredo	سوئد
گل بهار	گل یاس و محمدی	نایریکا	ایران
Isfahan Rose	رز دمشقی	Persian Garden	ایران
Narciso Rodriguez For Her	گل سفید یاس	Narciso Rodriguez	آمریکا

جمع‌بندی 

چرا از گل‌های محبوب در عطرسازی استفاده می‌شود؟ برخی گل‌ها اصالت دارند. خوشبو و معطر هستند و علاوه‌براین، حس نوستالژیک منتقل می‌کنند! به همین خاطر از گل‌های نمادین مانند رز، یاس، بنفشه، زنبق و اسطوخودوس در عطرسازی جهانی و ایران استفاده می‌شود. اگر به دنبال عطر گل‌های خاص و منحصربه‌فرد هستید، کافی است به لیستی که در این مقاله آماده کرده‌ایم، نگاهی بیندازید. 

سوالات متداول

 1- کدام گل بیشترین کاربرد را در عطرسازی دارد؟

از گل رز و یاس در صنعت عطرسازی، به نسبت گل‌های دیگر، بیشتر استفاده می‌شود.

 2- گران‌ترین اسانس گل برای عطر کدام است؟

معمولا اسانس یاس و رز گران هستند؛ چراکه بوی ملایم و کلاسیکی دارند.

3- آیا از گل‌های ایرانی در عطرهای معروف جهانی استفاده می‌شود؟

بله، از گل محمدی و باریجه در عطرسازی جهانی به صورت گسترده استفاده می‌شود.

 4- چگونه در خانه از گل‌ها عطر ساده تهیه کنیم؟

با استفاده از روش‌های ساده‌ و قدیمی مانند تقطیر بخار یا انفلوراژ سرد با روغن، می‌توانید از گل‌های خوشبو عطر بگیرید.

 

منابع:

prosodylondon| experimentalperfumeclub| mixerpack