انواع گل‌های خوراکی| خواص و کاربرد آن‌ها در آشپزی

گل‌های خوراکی زمانی که به‌عنوان یک ماده اولیه یا صرفاً یک گارنیش استفاده می‌شوند، موهبتی برای آشپزهای خلاق هستند. آن‌ها رنگ تازه‌ و طعم‌های جدید به غذاهای شما می‌بخشند. جالب است بدانید که استفاده از گل خوراکی در غذاها شاید مد روز باشد، اما چیز جدیدی نیست. از قرن‌ها پیش در  سراسر جهان، گیاهان خوراکی، دستور پخت غذاها را تغییر می‌دادند. برای مثال، در زمان رومی‌های باستان از گل رز برای پخت و طعم دادن به غذا استفاده می‌شد. آب گل رز نیز در فواره‌ها و حمام‌ها قرار می‌گرفت تا مردم  از خواص درمانی آن بهره‌مند شوند. گل‌های خوراکی به روش‌های مختلفی حس‌های ما را به وجد می‌آورند: بینایی، بویایی، لامسه. پس تعجب‌آور نیست که انواع گل‌های خوراکی و خواص آن‌ها برای گیرنده‌های چشایی ما مفید باشند.

معرفی گل‌های خوراکی محبوب

در دنیا، گل‌های خوراکی متنوعی وجود دارد، در ادامه تعدادی از آن‌ها به شما معرفی می‌شود.

رز

رز با رایحه‌ی دلپذیرش می‌تواند طعم چای و مربا را خاص‌تر کند. این گل محبوب، تقریباً در همه‌جا پیدا می‌شود اما رز در بین گل‌های خوراکی در آشپزی ایرانی نقش کلیدی‌تری دارد. گلاب حاصل از آن، اگر به‌اندازه استفاده شود، عطری لطیف و دل‌چسب به غذا می‌دهد که قابل‌مقایسه با هیچ‌چیز دیگر نیست. البته ناگفته نماند که رز انواع مختلفی دارد و برای استفاده از آن به عنوان خوراکی، باید تفاوت رز هلندی با رز ایرانی و انواع دیگر آن را بدانید.

همیشه‌بهار

گل همیشه‌بهار، به‌ویژه گونه‌های فرانسوی و آفریقایی، در غذاهایی با طعم‌های ترش، طعمی مطبوع ایجاد می‌کند. نوعی از آن که عطر نعنایی دارد، می‌تواند جایگزینی طبیعی برای ترخون باشد. این گل، با جذب حشرات مفید و دور نگه‌داشتن آفات، هم باغ را سالم نگه می‌دارد و هم طعمی خاص به غذا اضافه می‌کند.

رازیانه معطر

رازیانه‌ معطر گل‌هایی کوچک و زیبا هستند و با طعم لطیفشان، برای تزئین بستنی یا  افزودن گل‌های خوراکی مناسب سالاد ، ایده‌آل محسوب می‌شوند. کاشت این گیاه، نه‌تنها به زیبایی باغ کمک می‌کند، بلکه با جذب زنبورها به محیط، به گرده‌افشانی هم یاری می‌رساند.

شکوفه‌های کدو

گل‌های کدو که به رنگ زرد روشن‌ هستند را می‌توان با پنیر پر کرد یا سرخ نمود و به‌عنوان پیش‌غذا یا میان ‌وعده‌ای دل‌چسب سرو کرد. این شکوفه‌ها که از گیاهان کدو به دست می‌آیند، طعمی ملایم و بافتی آبدار به غذاها می‌دهند.

نخود پروانه‌ای

گل نخود پروانه‌ای، با رنگ بنفش زنده‌اش، به‌راحتی می‌تواند چای یا خامه روی کیک‌ها را بدون استفاده از رنگ مصنوعی، رنگین کند. کافی است آن را بجوشانید تا عصاره‌ای طبیعی برای تزئین خوراکی‌ها به دست آورید.

بابونه

یکی از انواع گل طبیعی بابونه است که خاصیت آرام‌بخش دارد و بسیار خوش عطر است. از این گل معمولا برای تهیه‌ چای استفاده می‌شود. چه تازه باشد و چه خشک، این گل با بوی ملایم سیب ‌مانندش، هم باغچه را زیباتر می‌کند و هم دمنوش گیاهی عصرانه‌تان را. برای بهره‌مندی از خواص درمانی گل‌های خوراکی، بابونه گزینه مناسبی است.

اسطوخودوس

نوع انگلیسی آن با عطر خاصش، انتخاب خوبی برای افزودن به کیک است. در بین گل‌های خوراکی مناسب نوشیدنی‌ها قطعاً نمی‌توان از عطر آرامش‌بخش اسطوخودوس چشم‌پوشی کرد. رایحه‌ ملایم و طعم لطیف آن، به‌ویژه در شربت‌ها و دسرهای لیمویی، ترکیبی دلنشین و به‌یادماندنی ایجاد می‌کند.

بنفشه

یکی از انواع گل‌های بهاری بنفشه است. بنفشه‌های شکری در تزیین کیک‌ها و شیرینی‌ها کاربرد دارند و رایحه‌ی ملایم آن‌ها، طعم نوشیدنی‌ها را دل‌پذیرتر می‌کند. گل‌های پانسی هم با طعمی خاکی و کمی نعنایی، جلوه‌ای زیبا و طعمی تازه به سالادهای فصل می‌دهند. علاوه بر این، از گل بنفشه می‌توان در ایده تزئین دسته گل عروس نیز استفاده کرد.

کالاندولا

کالاندولا طعمی فلفلی و خاص دارد که می‌تواند رنگ و طعمی تازه به چای، سرکه یا سالاد ببخشد.  تزئین غذا با گل کالاندولا ، ظاهری شاداب به غذا می‌دهد و به دلیل خواص درمانی‌اش ، در دسته  گیاهان دارویی هم جای می‌گیرد.

گل لادن

گل لادن با طعمی تند و شبیه سبزی شاهی، برای سالادهای رنگارنگ و پرطراوت بسیار مناسب است. می‌توان گلبرگ‌هایش را با کره مخلوط کرد یا دانه‌هایش را به‌صورت ترشی مصرف کرد. حتی سرکه را هم می‌توان با استفاده از گل لادن رنگ و طعمی خاص بخشید.

روش‌های استفاده از گل‌ها در آشپزی

گل‌های خوراکی را می‌توانید در یخ، سالاد، شیرینی یا نوشیدنی‌ها استفاده کنید و از طعم لطیف و جلوه‌ای خیره‌کننده آن لذت ببرید. در ادامه با چند روش استفاده از این گل‌های خوراکی آشنا می‌شوید.

پنیر با گل‌های خوراکی و آرگولا

برای تنوع بخشیدن به پنیر ساده‌ صبحگاهی، گل‌های خوراکی رنگارنگی مانند لادن، بوراژ یا بنفشه را به آن بیفزایید و چند گل کامل نیز برای تزئین روی آن بچینید. این پنیر رنگارنگ را می‌توانید همراه سالاد آرگولا یا با نان باگت به‌عنوان یک پیش‌غذای سبک سرو کنید.

کیک نرگس

این کیک دولایه با الهام از گل نرگس طراحی‌شده است: یک‌ لایه‌ سفید و لطیف از کیک اسفنجی و لایه‌ای دیگر با طعم دلپذیر پرتقال و لیمو. برای هماهنگی بیشتر با رنگ‌های بهاری، سطح کیک را با لعابی شفاف بپوشانید و با گل‌های خوراکی زرد، سفید و نارنجی تزئین کنید.

دونات با گل‌های شکری

این دونات‌ها که با لعاب شکوفه‌ پرتقال پوشیده شده‌اند و با گل‌های شکری تزئین شده‌اند، انتخابی چشم‌نواز و خوش‌طعم برای مهمانی‌ها و مناسبت‌های خاص هستند. پوشش شکر، گل‌ها را هم درخشان و ترد می‌کند و هم‌ رنگ و شکل طبیعی‌شان را حفظ می‌نماید. بنابراین می‌توان آن‌ها را از قبل برای مهمانی آماده کرد، بدون آنکه زیبایی ظاهری دونات‌ها تغییر کند.

پنکیک‌های بنفشه

برای اینکه پنکیک‌های سنتی باترمیلک ظاهری متفاوت و دلپذیر پیدا کنند، چند گل بنفشه‌ خوراکی را با دقت روی هردو طرف خمیر قرار دهید. این کار ساده، وعده صبحانه را به تجربه‌ای چشم‌نواز و متفاوت تبدیل می‌کند. گویی میز صبحانه‌تان با یک دسته‌گل طبیعی تزئین شده است.

سالاد سبز با گل‌های خوراکی

مخلوطی از برگ‌های تازه‌ سبز که با سس خانگی خردل و سرکه‌ قرمز مزه‌دار شده‌اند، در کنار گل‌های بنفشه‌ی خوراکی به رنگ‌های ملایم، جلوه‌ای تازه و بهاری پیدا می‌کند؛ سالادی ساده اما خوش‌منظر برای هر سفره‌ای.

کاپ‌کیک‌های بهاری با گل‌های شکری

این کاپ‌کیک‌های خوش‌طعم با روکشی به رنگ بنفش و گل‌های خوراکی شکری تزئین می‌شوند. شما می‌توانید بارنگ‌های ژله‌ای خوراکی، رنگ گاناش را با گل‌ها هماهنگ یا متضاد انتخاب کنید تا جلوه‌ای زیباتر به آن‌ها ببخشید.

شکر معطر با عطر گل رز

با استفاده ازگل‌های خوراکی خوش عطر یا گیاهانی مثل اسطوخودوس یا شمعدانی عطری، می‌توان شکری خوشبو تهیه کرد که برای شیرینی‌پزی، چای، سالاد میوه یا خامه‌ی زده‌شده کاربرد دارد. کافی است این شکر را جایگزین شکر معمولی در دستورهای دلخواهتان کنید.

کاپ‌کیک‌های گل‌دار خوراکی

حتی ساده‌ترین کاپ‌کیک‌های وانیلی هم با استفاده از گل‌های خوراکی برای تزئین کیک ، ظاهر خاص‌تری پیدا می‌کنند. تنها کافی است روی آن‌ها را با کرم ساده بپوشانید و گل‌هایی بارنگ و فرم دلخواه بچینید تا دسرهایی چشم‌نواز و متفاوت برای مهمانی‌ها و دورهمی‌های خود داشته باشید.

شربت گل رز

این شربت سه‌جزئی، تنها با گلبرگ رز، آب و شکر تهیه می‌شود. مواد را بجوشانید، اجازه دهید دم بکشد و سپس صاف کنید. این شربت را می‌توانید در نوشیدنی‌های گازدار، ماکتل‌های گل‌ یا برای طعم‌دهی به خامه‌ دسرها استفاده کنید.

نکات ایمنی در مصرف گل‌های خوراکی

دنیای گل‌ها فقط زیبایی نیست! به بو و طعم گل اعتماد نکنید و دقت کنید که می‌توانید آن را بخورید یا نه. فقط از گونه‌هایی به عنوان خوراکی استفاده کنید که برای غذا پرورش داده‌ شده‌اند (آن‌ها باید عاری از آفت‌کش‌ها باشند). هرگز گل‌های خریداری‌شده از گل‌فروشی را به‌عنوان خوراکی مصرف نکنید. برخی از گل‌ها مانند انواع گل رز باعث بیماری گوارشی می‌شوند و برخی دیگر می‌توانند باعث مرگ یا مشکلات جدی سلامتی شوند.

نکته بعدی اینکه گل‌های خوراکی را به‌تدریج و به مقدار کم وارد رژیم غذایی خود کنید. به‌عنوان یک اقدام احتیاطی، افراد مبتلا به آلرژی به گرده باید از مصرف گل‌ها اجتناب کنند. علاوه بر این، برخی از گل‌ها برای زنان باردار یا شیرده توصیه نمی‌شوند. کودکان علاقه زیادی به خوردن گل‌ها نشان می‌دهند. بااین‌حال، بسیار مهم است بر چیزی که می‌خورند، نظارت داشته باشید.

جمع‌بندی

گرچه اغلب گل‌ها را تنها به‌عنوان عنصر تزئینی می‌شناسیم، اما بسیاری از آن‌ها درواقع خوراکی‌اند و می‌توانند با افزودن رنگ، بافت و طعمی منحصربه‌فرد، غذاها را دل‌پذیرتر کنند. جالب اینجاست که شماری از این گل‌ها سرشار از مواد مغذی، ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و عوامل ضدالتهابی‌اند که می‌توانند در تقویت سلامت بدن نقش مؤثری داشته باشند.

گل‌های خوراکی را می‌توان به‌صورت خام مصرف کرد، با سبزیجات پخت، سرخ کرد و به‌عنوان میان وعده استفاده نمود. همچنین برای زیبایی و طعم، روی انواع دسر قرار داد. فرقی نمی‌کند چقدر در آشپزی مهارت دارید؛ به هر حال افزودن گل‌های خوراکی به وعده‌ی غذایی بعدی، کاری ساده و درعین‌حال خلاقانه خواهد بود.

سؤالات متداول

1- گل‌های خوراکی به چه منظوری استفاده می‌شوند؟
گل‌های خوراکی معمولاً برای افزودن رنگ، عطر و طعم به غذاها و نوشیدنی‌ها استفاده می‌شوند. گل‌هایی مثل پیچ امین‌الدوله، ماگنولیا و لادن، هرکدام کاربرد خاصی در آشپزی دارند. آن‌ها می‌توانند خام، پخته یا فقط برای تزئین استفاده شوند و علاوه بر زیبایی بصری، جلوه‌ای خلاقانه به غذا می‌دهند و تجربه‌ی خوردن را لذت‌بخش‌تر می‌کنند.

2- سالم‌ترین گل‌های خوراکی چیست؟
گل‌هایی مانند اسطوخودوس، قاصدک و هیبیسکوس جزو سالم‌ترین گزینه‌ها هستند. زیرا سرشار از آنتی‌اکسیدان، مواد مغذی و خواص درمانی‌اند. اسطوخودوس خاصیت آرام‌بخشی دارد، قاصدک به‌سلامت کبد کمک می‌کند و هیبیسکوس برای بهبود عملکرد قلب مفید است. البته برای بهره بردن از فواید آن‌ها، باید گل‌ها را از منابع معتبر تهیه و در مصرفشان تعادل را رعایت کرد.

3- آیا ممکن است گل‌های خوراکی حساسیت ایجاد کنند؟
هرچند حساسیت به گل‌های خوراکی خیلی رایج نیست، اما در بعضی افراد ممکن است واکنش‌های آلرژیک خفیف تا متوسط ایجاد شود. این واکنش‌ها معمولاً به دلیل وجود پروتئین‌های خاصی در بعضی گل‌ها رخ می‌دهد. توصیه می‌شود پیش از مصرف، مقدار کمی از گل را امتحان کنید و همیشه ازگل‌هایی استفاده کنید که با اطمینان و بدون آلودگی پرورش‌ یافته‌اند.

منابع

teleflora | southernliving |thompson-morgan